Blockchain wordt de nieuwe disruptieve technologie genoemd. Termen als ‘Blockchain is de 4e industriële revolutie’ en ‘paradigm shift’ komen voorbij. Blockchaintechnologie wordt door Gartner ‘extremely hyped’ genoemd en bevindt zich nu net voor de top in de hype cycle, met een verwachte adoptiegraad van 5-10 jaar.

Wat kunnen we verwachten van de ontwikkelingen rond blockchain, als we die vergelijken met de opkomst van internet? En kunnen we spreken van een disruptie?

In de jaren 90 van de vorige eeuw kwam internet op als een netwerk waarmee iedereen wereldwijd laagdrempelig met elkaar kon communiceren. De gebruikte technologie zoals TCP/IP was nieuw en complex en pas na de invoering van HTTP en SMTP als protocollen, werden gestandaardiseerde websites en e-mail mogelijk. Eind jaren 90 ontstonden steeds meer internetbedrijven die nieuwe diensten aanboden. Het merendeel van deze bedrijven bestaat inmiddels echter niet meer. Hoe komt dat? De meeste initiatieven kwamen te vroeg. Voor invoering van een nieuwe technologie of product heb je voldoende early adopters en influencers nodig die in staat zijn anderen over te halen om ook deze technologie te gaan gebruiken.

In onderstaande tabel voorbeelden van internetinitiatieven die te vroeg ontwikkeld zijn:

Deze bedrijven hadden het juiste idee, alleen ontstond de behoefte bij het grote publiek pas later. Begin 2000 maakte nog geen 5% van de wereldbevolking gebruik van internetdiensten, waaronder e-mail. Om een nieuwe technologie door te laten breken is een zogenaamde ‘killer app’ nodig. Bij internet was dat e-mail. Deze dienst zorgde ervoor dat de mogelijkheden van internet bij het brede publiek bekend werden en dat men ook het nut van andere diensten ging inzien.

Als we nu terugkijken naar het effect op onze maatschappij is internet disruptief geweest op diverse vlakken. We lezen steeds minder kranten door de opkomst van Facebook, de filmindustrie is veranderd met de komst van Netflix en de muziekindustrie door de opkomst van streamingdiensten als Spotify. Boekwinkels worden deels vervangen door Amazon en Bol.com, papieren post is vervangen door e-mail en ook andere industrieën (bijvoorbeeld de taxi-industrie en de hotelindustrie) hebben hun bedrijfsmodellen moeten aanpassen door de opkomst van onlinediensten.

Wat kunnen we nu verwachten van blockchain als nieuwe technologie?

Blockchainontwikkeling

In de huidige maatschappij hebben we diverse partijen nodig die zorgen voor vertrouwen bij transacties. Bijvoorbeeld een notaris bij het afsluiten van een contract, een ambtenaar bij het sluiten van een huwelijk, of clearing houses bij het vaststellen van herkomst en samenstelling van producten. Blockchaintechnologie stelt willekeurige partijen in staat om onderling transacties uit te voeren zonder dat er vooraf vertrouwen vereist is. Blockchaintechnologie maakt het mogelijk om data onweerlegbaar, transparant en veilig op te slaan en wel bij dusdanig veel (gedecentraliseerde) partijen dat het vrijwel onmogelijk is om informatie te wijzigen en daarmee te frauderen. Het is een ‘append-only’ systeem, dus je kunt informatie uit het verleden niet wissen. Je kunt hooguit een aanvullende transactie doen die maakt dat de informatie een andere status krijgt. De blockchain zorgt voor een informatiesysteem dat gegevens onweerlegbaar, veilig, persistent en bovendien met 100% beschikbaarheid toegankelijk maakt.

Naast het vastleggen van transacties op de blockchain kun je ook ‘smart contracts’ maken. Deze contracts zijn vergelijkbaar met applicaties die bedrijfsregels uitvoeren. Deze ‘applicaties’ worden dus ook onweerlegbaar, veilig, persistent en met 100% beschikbaarheid uitgevoerd. Deze ontwikkeling zal grote gevolgen krijgen voor de maatschappij.

Hoe gaan die ontwikkelingen plaatsvinden?

Als we de vergelijking met de opkomst van internet doortrekken, dan hebben we dus een killer app nodig. Voor blockchain is dat de Bitcoin (of andere ‘cryptocurrency’) als betaalmiddel en zelfs als monetair systeem. Het is noodzakelijk dat voldoende mensen Bitcointransacties doen om vertrouwen in het systeem te krijgen. We kunnen echter niet beoordelen in welke fase van adoptie we ons momenteel bevinden; het is namelijk onmogelijk om een overzicht te maken van het aantal Bitcoingebruikers.

Op dit moment worden er steeds meer blockchaininitiatieven ontwikkeld en zal het merendeel hiervan ook weer verdwijnen in een shake-out, net als na de internetbubbel van 2000 gebeurde. Toch zal de opgedane kennis en ervaring voortbestaan. Moet je dan wachten met het ontplooien van initiatieven op de blockchain? Ik denk van niet. Door de technologie nu al te begrijpen en toe te passen behaal je een competitieve voorsprong die lastig in te halen is voor concurrenten. Door nu te investeren in de toekomst blijf je koploper als blockchainontwikkelaar, maar ook als organisatie die blockchaintechnologie binnenhaalt en inzet voor specifieke toepassingen in zijn bedrijfsprocessen.

Disruptie?

Het heeft 30 jaar geduurd voordat TCP/IP als communicatieprotocol internet heeft getransformeerd tot wat het nu is. Door de exponentiële ontwikkeling van technologie in de huidige maatschappij zal de ontwikkeling van blockchaintechnologie sneller gaan. Of deze ontwikkeling disruptief is, daar zijn de meningen over verdeeld. Harvard Business Review noemt het eerder een fundamentele technologie waar iedereen mee te maken krijgt. De vraag is alleen: wanneer?